Planujesz założyć własną firmę? Zanim zdecydujesz się na własny biznes, możesz go przetestować. Gdy decyzja została już podjęta, zapewne jesteś świadomy, że prowadzenie własnej działalności gospodarczej wiąże się z odprowadzaniem podatku dochodowego. Dzisiaj zrobimy przegląd dwóch z czterech możliwych form opodatkowania jednoosobowej działalności gospodarczej.
Wybór odpowiedniej formy opodatkowania wpływa na to, ile podatku będziesz musiał odprowadzić do Urzędu Skarbowego. Odpowiednia decyzja sprawi, że unikniesz zbyt dużej skali opodatkowania i tym samym więcej pieniędzy zostanie na Twoim koncie, a mniej przekażesz fiskusowi. Z założenia, działalność gospodarcza ma przynosić dochód właścicielowi, a im jest on wyższy – tym większa satysfakcja z prowadzenia własnej firmy.
W polskim systemie podatkowym wyróżniamy cztery podstawowe formy opodatkowania. Są to: skala podatkowa (zasady ogólne), podatek liniowy, ryczałt od przychodów ewidencjonowanych oraz karta podatkowa. Z dwóch pierwszych form może skorzystać praktycznie każdy, natomiast dwie ostatnie są przeznaczone do konkretnych grup przedsiębiorców zajmujących się konkretnymi działalnościami. Każda ze wskazanych form ma swoje wady jak i zalety, dlatego warto dokładnie zastanowić się nad wyborem i podjąć decyzję najbardziej korzystną.
Skala podatkowa
Jest to najpopularniejsza forma opodatkowania. Występują w niej dwa stopnie opodatkowania 18% i 32%. Jeśli Twój dochód (przychód pomniejszony o koszty) nie przekracza 85 528 zł, zobowiązany jesteś do zapłacenia podatku w wysokości 18%, jeśli przekroczysz ten próg, to podatek do zapłaty wynosi 32% kwoty powyżej 85 528 zł (czyli jeśli np. Twój dochód wynosi 90 000 zł w danym roku, to stawka 32% obejmuje kwotę 4 472 zł). Pamiętaj, że korzystając z tego sposobu opodatkowania sumujesz swoje przychody z prowadzenia działalności gospodarczej z przychodami z umowy o pracę, umów zlecenie lub umów o dzieło.
Korzystając z tej formy opodatkowania zobowiązany jesteś do prowadzenia Podatkowej Księgi Przychodów i Rozchodów (PKPiR). Jest to tzw. Uproszczona księgowość. Jeśli Twoje przychody roczne przekroczą próg 2 milionów euro netto, musisz przejść na pełną księgowość, czyli prowadzenie ksiąg rachunkowych. Poza tym, musisz prowadzić również inną dokumentację, której wymagają przepisy prawa (są to m.in. ewidencja przebiegu pojazdu, ewidencja środków trwałych i niematerialnych).
Zaletami korzystania z tej formy opodatkowania jest możliwość pomniejszania przychodów o koszty prowadzenia działalności (w tym o składki ZUS), możliwość rozliczania się z małżonkiem lub dzieckiem, korzystanie z większości ulg podatkowych. Dwie główne wady to obowiązek prowadzenia PKPiR (lub pełnej księgowości) oraz zwiększenia skali opodatkowania po przekroczeniu progu podatkowego.
Jak dokładnie policzyć podatek na zasadach ogólnych? Na samym początku liczymy nasze przychody z prowadzonej firmy od początku roku, po czym odejmujemy od nich koszt uzyskania przychodu. Następnym krokiem jest dodanie do uzyskanego wyniku pozostałych przychodów i uzyskanie tym samym naszego rocznego dochodu. Od uzyskanego wyniku wyliczamy podatek (18% lub 32% powyżej kwoty 85 528 zł). Od podatku odliczamy wszystkie należne nam ulgi podatkowe i uzyskany wynik jest naszym finalnym podatkiem, który należy się fiskusowi. Co jest bardzo istotne, podatku nie płacimy raz w roku, a przekazujemy miesięczne lub kwartalne zaliczki do Urzędu Skarbowego. Z prawa do opłacania kwartalnych zaliczek skorzystać mogą nowi przedsiębiorcy lub tacy, których wartość przychodu ze sprzedaży brutto nie przekroczyła kwoty 1,2 miliona euro. Kwota zaliczki wyliczana jest na podobnych zasadach, co sam podatek. Można też skorzystać z formy uproszczonej, czyli przekazywanie 1/12 kwoty wynikającej z zeznania rocznego za poprzednie lata.
Roczne zeznanie podatkowe musisz złożyć do dnia 30 kwietnia na formularzu PIT-36. Masz możliwość zmiany sposobu opodatkowania. Chęć rozliczania się w inny sposób należy zgłosić do właściwego Urzędu Skarbowego do 20 dnia miesiąca, następującego po miesiącu, w którym osiągniesz pierwszy w danym roku podatkowym przychód. W przypadku chęci przejścia na kartę podatkową wniosek musisz złożyć do 20 stycznia we właściwym urzędzie skarbowym.
Podatek liniowy
Podatek liniowy to bardzo prosta forma rozliczenia się z fiskusem, ponieważ nie ma tutaj progów podatkowych. Zawsze wynosi on 19%, dlatego jest szczególnie polecany osobom, które osiągają przychody wyższe niż wynosi próg podatkowy w skali ogólnej. W przypadku podatku liniowego Twoje dochody są odseparowane od pozostałych i nie sumujesz ich tak jak robi się to w przypadku skali ogólnej.
Główne zalety tej formy opodatkowania, to tak jak już wspomniano – prostota jego wyliczenia. Poza tym, mamy możliwość skorzystania z odliczenia kosztów uzyskania przychodu (w tym składki ZUS) oraz pomniejszenia podatku o 7,75% składki zdrowotnej. Niestety, korzystania z podatku liniowego niesie za sobą też kilka wad. Po pierwsze, tracimy możliwość rozliczania się z małżonkiem, korzystania z większości ulg podatkowych (w tym ulgi na dzieci). Druga wada to brak kwoty wolnej od podatku. Dodatkowo, tak jak w przypadku skali ogólnej mamy obowiązek prowadzenia PKPiR (lub pełnej księgowości).
Sposób wyliczania podatku liniowego jest następujący: od przychodów rocznych uzyskiwanych z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej odejmujemy koszty uzyskania przychodu, składkę ZUS oraz przysługujące nam ulgi. Tym sposobem otrzymujemy podstawę, którą mnożymy przez 19%. Od uzyskanej kwoty odejmujemy jeszcze 7,75% składki zdrowotnej. Sposób rozliczania zaliczek jest taki sam, jak w przypadku skali podatkowej, czyli wyliczamy i rozliczamy je co miesiąc bądź kwartał (dla niektórych przedsiębiorców). Można też skorzystać z formy uproszczonej, czyli przekazywanie 1/12 kwoty wynikającej z zeznania rocznego za poprzednie lata.
Roczne zeznanie podatkowe musisz złożyć do dnia 30 kwietnia na formularzu PIT-36L. I w tym przypadku masz możliwość zmiany sposobu opodatkowania. Zasady są identyczne jak w przypadku skali podatkowej.
Podatki nie należą do najprostszych aspektów prowadzenia działalności gospodarczej (tak samo jak ich opłacanie), natomiast jest to bardzo ważne, aby rozliczać je rzetelnie i prawidłowo. Uniknąć dzięki temu możemy wielu nieprzyjemności ze strony Urzędu Skarbowego. W kolejnym artykule omówimy Kartę Podatkową oraz Ryczałt, co da pełny obraz możliwości rozliczania się z fiskusem dla osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą.
