Ile razy wpadł Tobie do głowy świetny pomysł na własny biznes i rozpoczęcie życia na własny rachunek? Prowadzenie własnej firmy niesie za sobą wiele korzyści takich jak realizacja projektów, które Cię rzeczywiście pochłaniają, nienormowany czas pracy oraz możliwość zarobku przewyższającego wynagrodzenie na etacie. Własna firma to też zobowiązania, a największym utrapieniem jest bez wątpienia składka ZUS, której miesięczna wysokość to standardowo ponad 1300 zł. Obowiązek płacenia ZUS ma każdy przedsiębiorca, bez względu czy jego firma przynosi zyski czy starty. Powoduje to, że wiele osób, które mają ciekawe pomysły boją się ich realizować z obawy, że nie dadzą rady uiścić obowiązkowej „daniny” w pierwszych miesiącach prowadzenia firmy. Jak wiadomo, własna działalność w większości przypadków na początku pochłania więcej kosztów niż generuje zysków. Na szczęście ustawodawca jest świadomy zaistniałej sytuacji i przygotował rozwiązanie, które pomagają przetestować swój biznes lub po prostu dorobić miesięcznie kilkaset złotych bez zakładania własnej firmy.
1. Czym jest firma bez rejestracji ?
Już od kilku lat obowiązuje tzw. „preferencyjny ZUS”, który zmniejsza przez pierwsze 24 miesiące składkę do kwoty w okolicach 600 zł (wraz ze składką na ubezpieczenie zdrowotne). W 2018 roku Sejm uchwalił ustawę z dnia 6 marca 2018 Prawo o przedsiębiorczości, która daje jeszcze większe pole do przetestowania swojego pomysłu. Od 30 kwietnia 2018 można prowadzić działalność nierejestrowaną, którą daje możliwość przetestowania swojego pomysłu na biznes, bądź po prostu uzyskiwania niewysokiego dodatkowego przychodu. Nie trzeba jej rejestrować do momentu, w którym nie przekroczysz przychodu w wysokości 50% minimalnego wynagrodzenia, co w 2019 roku wynosi 1125 zł. Nie ma żadnych ograniczeń czasowych, w których można prowadzić taką formę działalności – tak długo jak nie będziesz przekraczać 50% minimalnego wynagrodzenia w skali miesiąca, tak długo możesz prowadzić nierejestrowaną działalność.
2. Kto może skorzystać z nierejestrowanej działalności gospodarczej?
Do prowadzenia nierejestrowanej działalności uprawnione są osoby, które w przeciągu minionych 60 miesięcy nie wykonywały działalności gospodarczej. Przewidziany jest również okres przejściowy, który zakłada, że osoby, które zakończyły prowadzenie działalności gospodarczej 12 miesięcy przed wejściem w życie ustawy (czyli przed dniem 30 kwietnia 2017) również mogą skorzystać z takiej formy.
3. Wady firmy bez rejestracji
Prowadząc działalność bez rejestracji trzeba być jednak świadomym kilku wad, jakie za sobą niesie ta forma. Przez cały okres prowadzenia działalności nieewidencjonowanej nie podlegasz ubezpieczaniu społecznemu ani zdrowotnemu (chyba że, dodatkowo pracujesz, patrz pkt. 5). W związku z tym, nie dostaniesz świadczenia zdrowotnego w razie choroby jak i okres ten nie wlicza się Tobie w czas do ustalenia prawa do emerytury. Taka sama zasada jest w przypadku ubezpieczenia wypadkowego, któremu również nie podlegasz. Warto również zwrócić uwagę na fakt, że mimo braku rejestracji Kodeks Cywilny postrzega Ciebie jako przedsiębiorcę, więc musisz tym samym respektować prawa konsumentów, w tym prawo do zwrotu towaru zakupionego na odległość bez podawania przyczyny. Prowadzenia firmy bez rejestracji nie polecamy również osobom, które chcą współpracować z innymi przedsiębiorcami. Według obecnych interpretacji ZUS-u, przedsiębiorcy korzystający z usług osób prowadzących działalność bez rejestracji lub z ulgą na start zobowiązani są do odprowadzania za nich składek ZUS. Temat ten podejmiemy szczegółowo w jednym z kolejnych artykułów.
4. Kiedy trzeba założyć działalność gospodarczą?
Według ustawy, jeśli w danym miesiącu przekroczysz przychód w wysokości 50% minimalnego wynagrodzenia Twoim obowiązkiem jest zarejestrować działalność gospodarczą w terminie 7 dni od momentu przekroczenia przychodu. Pamiętaj, że jeśli zarejestrujesz swoją działalność, a w kolejnych miesiącach nie będziesz przekraczać dozwolonej kwoty, nie będziesz mieć możliwości powrotu do stanu poprzedniego. Jeśli nie masz pewności, że Twój biznes jest już gotowy na dalszą ekspansję, zaplanuj strukturę przychodów tak, aby nie przekroczyć dozwolonego limitu.
5. Firma bez rejestracji a umowa o pracę
Praca na etacie bądź na umowie zlecenie nie ogranicza Twoich możliwości do prowadzenia nierejestrowanej działalności. Niesie wręcz za sobą nawet dodatkowe korzyści, ponieważ mając umowę o pracę jesteśmy ubezpieczeni w ZUS, tak więc okres ten liczyć się będzie do wyliczenia emerytury oraz w razie choroby, zasiłku chorobowego. W momencie, gdy uznasz, że Twój pomysł na biznes jest na tyle rozwinięty, rejestrujesz działalność, od której odprowadzasz składki ZUS, liczące się do Twojej emerytury.
Dylematy mikro przedsiębiorców zostały zauważone przez Państwo i pojawiły się odpowiednie regulacje, które rozwiązują część problemów. Pomysł działalności nierejestrowanej jest świetną możliwością na sprawdzenie swojego planu oraz reakcji rynku. Zatem, jeśli wcześniej pojawiały się w Twojej głowie obawy o płynność finansową, możesz śmiało działać, ponieważ ryzyko jest stosunkowo niewielkie, a potencjalne szanse na pewno warte wysiłku. W kolejny artykule omówimy praktyczne aspekty prowadzenia takiej działalności.